Almanya’da Yapılan Vasiyetnameler Türkiye’de Geçerli mi?

Günümüzde birçok Türk vatandaşı Almanya’da yaşamakta ve mal varlığı edinmektedir. Bu kişilerin Almanya’da düzenledikleri vasiyetnamelerin Türkiye’de geçerli olup olmayacağı ise hem vatandaşlarımız hem de mirasçıları açısından oldukça önemli bir konudur. Bu yazımızda, Almanya’da yapılan vasiyetnamelerin Türkiye’de geçerliliği konusu, hem Türk hem Alman hukuk sistemleri çerçevesinde ele alınacaktır.

1. Vasiyetnamenin Hukuki Niteliği ve Uluslararası Miras Hukuku

Vasiyetname, bir kişinin ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını belirlediği, tek taraflı ve ölüme bağlı bir hukuki işlemdir. Türkiye'de vasiyetnamenin geçerliliği, Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenmiştir. Ancak miras bırakan kişi Almanya’da yaşamış ve vasiyetini orada düzenlemişse, devreye Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) ve ilgili uluslararası hukuk kuralları girer.

2. Türkiye’de Vasiyetnamenin Geçerli Olması İçin Gerekli Şekil Şartları

Türk hukukuna göre geçerli bir vasiyetname üç şekilde yapılabilir:

• El yazılı vasiyetname: Tamamı kişinin kendi el yazısıyla yazılmış, tarih atılmış ve imzalanmış olmalıdır.
• Resmî vasiyetname: Noter, sulh hâkimi ya da yetkili memur önünde iki tanıkla birlikte yapılır.
• Sözlü vasiyetname: Sadece olağanüstü hallerde (örneğin savaş, doğal afet) geçerlidir.

Bu şekil şartları oldukça sıkı olup, aksi hâlde vasiyetname geçersiz sayılır. Ancak uluslararası durumlarda farklı düzenlemeler söz konusu olabilir.

3. Almanya’da Yapılan Vasiyetnameler Türk Hukukuna Göre Geçerli Sayılır mı?

Evet, bazı şartlar altında Almanya’da yapılan vasiyetnameler Türkiye’de geçerli sayılabilir.

MÖHUK m.7 uyarınca:

“Bir ölüme bağlı tasarruf (vasiyetname), tasarrufun yapıldığı yer hukukuna, tasarruf edenin millî hukukuna, mutad meskeninin bulunduğu yer hukukuna veya Türk hukukuna uygun olarak yapılmışsa şekil bakımından geçerlidir.”

Bu hüküm sayesinde, Almanya’da yapılan ve Alman hukukuna uygun olan bir vasiyetname, şekil bakımından Türk hukukunda da geçerli kabul edilebilir.

4. Uygulanacak Hukuk: Hangi Ülkenin Miras Hukuku Geçerlidir?

Burada dikkate alınması gereken bir diğer husus da, mirasın hangi ülke hukukuna göre paylaşılacağıdır. Türk vatandaşları için kural olarak Türk miras hukuku uygulanır. Ancak:

• Miras bırakan kişi uzun süredir Almanya’da ikamet ediyorsa,
• Alman vatandaşlığına geçmişse,
• Vasiyetinde açıkça Alman hukukunun uygulanmasını istemişse,

Alman miras hukuku da devreye girebilir.

Avrupa Birliği ülkeleri için geçerli olan AB Miras Tüzüğü (EU Succession Regulation 650/2012) kapsamında, miras bırakanın “mutad meskeni” bulunduğu ülkenin hukuku geçerli sayılabilir. Türkiye bu tüzüğe taraf olmasa da, uygulamada etkisi görülmektedir.

5. Almanya’da Verilen Veraset Belgeleri Türkiye’de Geçerli midir?

Almanya'da düzenlenen veraset ilamı (Erbschein) veya mahkeme kararları Türkiye'de doğrudan geçerli değildir. Bu belgelerin Türkiye’de kullanılabilmesi için:

• Apostil şerhi ile onaylanması,
• Yeminli tercüme ile Türkçeye çevrilmesi,
• Gerekirse Türk mahkemelerinde tanıma veya tenfiz davası açılması gerekir.

Bu süreç genellikle Türkiye’de malvarlığı (özellikle taşınmaz) varsa gereklidir.

6. Tapu ve Diğer Resmî İşlemlerde Ne Gerekir?

Almanya’da yapılmış bir vasiyetnameye dayanarak Türkiye’de tapu işlemleri yapılacaksa, ilgili belgelerin:

• Noter onaylı kopyaları,
• Apostil şerhleri,
• Türkçeye yeminli tercümeleri,

hazır olmalıdır. Ayrıca Türk tapu müdürlükleri, gerekirse Türkiye'de bir mahkemeden veraset ilamı çıkarılmasını isteyebilir.

7. Sonuç: Almanya’da Yapılan Vasiyetnameler Türkiye’de Geçerli Olabilir

Özetle, Almanya’da yapılan bir vasiyetname, usulüne uygun hazırlanmışsa ve MÖHUK kapsamında uygun bir şekil taşıyorsa, Türkiye’de geçerli olabilir. Ancak uygulamada karşılaşılabilecek sorunları aşmak için, hukuki sürecin bir uzman miras hukuku avukatı tarafından yürütülmesi büyük önem taşır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Almanya’da noter huzurunda yapılan vasiyetname Türkiye’de geçerli mi?

Evet, Almanya’daki noter önünde yapılan ve Alman hukukuna uygun düzenlenmiş bir vasiyetname, MÖHUK m.7’ye göre Türkiye’de geçerli olabilir.

Vasiyetnamenin tanınması gerekir mi?

Vasiyetnamenin kendisi için tanıma gerekmez. Ancak mirasla ilgili mahkeme kararları veya veraset belgeleri için tanıma/tenfiz gerekebilir.

Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşı mirasını sadece Türkiye'deki malvarlığına yönelik belirtebilir mi?

Evet, vasiyetname ile sadece Türkiye'deki malvarlığına ilişkin tasarruf yapılabilir. Ancak açıkça belirtilmelidir.

Uyarı ve Hukuki Danışmanlık

Her olayın kendine özgü koşulları olduğundan, bu bilgiler genel nitelikte olup hukuki danışmanlık yerine geçmez. Almanya’da düzenlenmiş bir vasiyetnamenin Türkiye’de geçerli olup olmayacağı konusunda kesin bilgi almak için uluslararası miras hukuku alanında deneyimli bir avukata başvurmanız önerilir.