Almanya’da Yaşayan Türk Vatandaşlarının Türkiye’deki Miras Hakları

Günümüzde yurtdışında yaşayan milyonlarca Türk vatandaşı, doğrudan veya dolaylı olarak Türkiye’deki taşınır ve taşınmaz mallar üzerinden miras hakkına sahip olmaktadır. Özellikle Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’deki miras hukuku ile ilgili hak ve yükümlülükleri, hem Türk hem de Alman hukuk sistemlerinin birlikte değerlendirilmesini gerektirir. Bu makalede, Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’deki miras hakları, uygulanacak hukuk, veraset işlemleri ve dikkat edilmesi gereken hukuki konular açıklanmaktadır.

1. Türkiye’deki Miras Hukuku Hangi Durumlarda Uygulanır?

Türk Medeni Kanunu'na göre, bir kişinin ölümüyle birlikte mirasçılık ilişkisi başlar. Ancak mirasçılıkta hangi ülke hukukunun uygulanacağı, kişinin uyruğuna ve malların konumuna göre değişiklik gösterebilir.

Türk Hukukuna Göre Temel Kural:

• Taşınmaz mallar (örneğin arsa, ev, tarla) hangi ülkede bulunuyorsa, o ülkenin hukuku uygulanır. Yani Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşının Türkiye’deki taşınmaz malları için Türk hukuku uygulanır.
• Taşınır mallar (para, menkul kıymetler, banka hesapları vb.) için ise kural olarak murisin vatandaşı olduğu ülke hukuku geçerlidir.

Bu nedenle Almanya’da ikamet eden bir Türk vatandaşı öldüğünde, Türkiye’deki gayrimenkulleri için Türk miras hukuku, taşınır malları için ise genellikle Alman hukuku uygulanabilir.

2. Türkiye’de Mirasçı Olabilmek İçin Gerekli Belgeler

Almanya’daki Türk vatandaşlarının Türkiye’de miras hakkı elde edebilmeleri için belirli belgeleri hazırlamaları ve ilgili Türk mercilerine başvurmaları gerekmektedir:

Gerekli Belgeler:

• Ölüm belgesi (Almanca’dan Türkçeye yeminli tercümesi)
• Nüfus kayıt örneği ve vukuatlı nüfus kayıt belgesi
• Veraset ilamı (mirasçılık belgesi)
• Almanya’daki mahkemeden alınan veya noter onaylı mirasçılık belgesi (gerekiyorsa apostil şerhi ile birlikte)
• Kimlik fotokopileri
• Tapu, banka, araç kayıtları gibi malvarlığına ilişkin belgeler

Not:

Almanya’da alınan veraset belgeleri, Türkiye’de doğrudan geçerli sayılmaz. Türk mahkemelerinden veya noterliklerden veraset ilamı alınması gereklidir.

3. Almanya’da Yaşayan Mirasçılar İçin Türkiye’de Veraset ve İntikal İşlemleri

a) Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Alınması

Almanya’da ikamet eden mirasçılar, Türkiye’deki herhangi bir noterlikten ya da Sulh Hukuk Mahkemesi’nden veraset ilamı talep edebilir. Bu belge, kişinin yasal mirasçı olup olmadığını ve hangi oranda hak sahibi olduğunu gösterir.

b) Vergi Yükümlülükleri

• Türkiye’de miras kalan malvarlığı için veraset ve intikal vergisi doğar.
• Almanya’da mukim kişiler için çifte vergilendirme genellikle söz konusu olmaz; zira Türkiye ile Almanya arasında vergi anlaşması bulunmaktadır.
• Beyan süresi, ölüm tarihinden itibaren 4 ay (yurtdışında yaşayanlar için 6 ay) olarak belirlenmiştir.

4. Uygulanacak Hukuk: Türk Hukuku mu Alman Hukuku mu?

Uluslararası özel hukuk açısından, miras işlemlerinde esas alınacak hukuk, kişinin uyruğuna göre belirlenir. Türk vatandaşı olan bir kişi için kural olarak Türk hukuku uygulanır.

Ancak:

• Kişi aynı zamanda Alman vatandaşıysa ve Almanya’da yerleşikse, Alman hukukunun uygulanması talep edilebilir.
• Taşınmazlar açısından bulunduğu ülke hukuku geçerli olduğundan, Türkiye’deki taşınmazlar için mutlaka Türk hukuku uygulanacaktır.

5. Saklı Pay ve Mirasçıların Hakları

Türk Medeni Kanunu, yasal mirasçıların korunması amacıyla saklı pay sistemini öngörür. Buna göre;

• Altsoy (çocuklar, torunlar), anne-baba ve sağ kalan eşin saklı payı vardır.
• Vasiyetname veya bağış yoluyla saklı payların ihlal edilmesi halinde, mirasçılar tenkis davası açabilir.

Almanya’da yaşayan mirasçılar da bu haklarını Türkiye’deki mahkemelerde arayabilir.

6. Türkiye’de Miras Davaları Açmak

Almanya’da yaşayan bir kişi, Türkiye'deki miras hakkına ilişkin şu tür davaları açabilir:

• Tenkis davası (saklı pay ihlali varsa)
• Terekenin tespiti davası
• İzale-i şüyu (ortaklığın giderilmesi) davası
• Muris muvazaası davası (mirastan mal kaçırma)

Bu davalar için Türkiye’deki bir avukatla vekalet ilişkisi kurmak yeterlidir; şahsen Türkiye’ye gelinmesi zorunlu değildir.

7. Sonuç: Almanya’da Yaşıyorsanız Türkiye’deki Miras Haklarınızı Biliyor musunuz?

Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları için Türkiye’deki miras süreci; hem vergi, hem hukuk hem de uluslararası işlem yönünden karmaşık olabilir. Bu nedenle mirasçılık hakkının korunması ve işlemlerin usulüne uygun yürütülebilmesi için hukuki danışmanlık alınması önemlidir.

Sıkça Aranan Terimler:

• Almanya’dan Türkiye’ye miras işlemleri
• Yurt dışındaki Türklerin miras hakkı
• Almanya veraset ilamı Türkiye’de geçerli mi
• Türkiye’deki taşınmaz mirası nasıl alınır?
• Yurtdışında yaşayanların veraset vergisi